Większość dzieci na świecie jest dwujęzyczna. W Nigerii, wśród zamieszkujących kraj 170 milionów mieszkańców, w użyciu jest ponad 500 języków, z których żaden nie ma pozycji dominującej. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w Indiach, gdzie mówi się w 447 językach. W związku ze współczesnymi zjawiskami społecznymi, takimi jak mobilność społeczna związana z zdobywaniem wykształcenia i poszukiwaniem pracy, również wśród najmłodszych Polaków coraz więcej jest dzieci mówiących dwoma językami. Zjawisko to obserwujemy zarówno w rodzinach polskich i mieszanych żyjących poza granicami kraju – za wschodnią i zachodnią granicą, jak i wśród rodzin emigrantów, którzy osiedlają się w Polsce.
Dla młodego człowieka o polskich korzeniach żyjącego poza Polską znajomość języka polskiego to przede wszystkim szansa na bezpośredni kontakt z rodziną pozostałą w kraju, czy też szansa na dostęp do bogatego dziedzictwa kulturowego oraz do współczesnych tekstów kultury – twórczości, prasy, mediów, muzeów, koncertów i innych wydarzeń pozwalających odkrywać i rozumieć współczesne polskie kody kulturowe. Przede wszystkim jednak znajomość języka kraju przodków to szansa na głębsze poznanie i zrozumienie historii i tradycji, które ukształtowały tych przodków, uformowały ich tożsamość, sposób widzenia i rozumienia świata, a poprzez nich także odcisnęły wyraźne piętno na pokoleniach następnych. Znajomość języka przodków pozwala więc także lepiej zrozumieć siebie i swoich najbliższych, zdobyć głębszą samoświadomość dotyczącą własnej tożsamości i usytuowania w świecie aktualnego pobytu. Dwujęzyczność, a poprzez nią znajomość drugiej, w stosunku do kraju pobytu, kultury wpływa także na kształtowanie się tożsamości w oparciu o takie wartości jak szacunek dla różnorodności, tolerancja dla inności, otwartość na drugiego człowieka.
Dwujęzyczność daje jednak dużo więcej – przynosi wymierne korzyści dla rozwoju intelektualnego jednostki. Najnowsze badania potwierdzają hipotezę mówiącą o wpływie dwujęzyczności na możliwości poznawcze człowieka, w tym zdolność do uczenia się. Kontakt z dwoma językami pomaga w wykształceniu takich cech intelektualnych, jak giętkość umysłowa i łatwość w tworzeniu pojęć, sprzyja rozwojowi inteligencji płynnej.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej, zajrzyj do czytelni Dwujęzyczność jako wartość
W tekście wykorzystano fragmenty Poradnika dla rodziców Polish your Polish autorstwa Magdaleny Bogusławskiej, Joanny Kluz, Jolanty Okuniewskiej, Iwony Brzózki – Złotnickiej opracowanego przez Fundacja Think!